زهرا کاظمی سعید مرتضوی
مهدی
بچه ها کسی جواب رو میدونه ؟
زهرا کاظمی سعید مرتضوی را از این سایت دریافت کنید.
زهرا کاظمی
زهرا کاظمی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
زهرا (زیبا) کاظمی
زهرا کاظمی قبل از دستگیری
زادهٔ ۱۹۴۸ میلادی، ۱۳۲۷ خورشیدی در شیراز
درگذشت ۱۱ ژوئیه ۲۰۰۳–۲۰ تیر ۱۳۸۲
زندان اوین تهران
محل زندگی شیراز، پاریس، کِبِک کانادا
ملیت کانادایی ایرانی تبار
محل تحصیل دانشگاه پاریس
پیشه عکاس خبرگزاری
سالهای فعالیت ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۳ میلادی
شناختهشده برای حمایت از حقوق بشر در ایران
فرزندان جواد هاشمی
والدین عزت کاظمی (مادر)[۱]
زهرا (زیبا) کاظمی (۱۹۴۸ (میلادی) – ۱۱ ژوئیه ۲۰۰۳) خبرنگار کانادایی - ایرانی تبار بود که در مسافرتی به قصد تهیه گزارش در ایران، هنگام ناآرامیها و اعتراضات دانشجویی، به جرم عکسبرداری حین تجمع برخی از خانوادههای زندانیان در مقابل زندان اوین، بازداشت و در زندان درگذشت. او به اصرار سعید مرتضوی دادستان وقت تهران بازداشت شد، این بازداشت برخلاف نظر وزارت اطلاعات که وی را جاسوس نمیدانست انجام شده بود.[۲]پرونده وی پس از گذشت سالها در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی به سرانجامی نرسید و تنها متهم پرونده نیز که یکی از کارمندان رده پایین وزارت اطلاعات بود، تبرئه شد.
زندگینامه[ویرایش]
زهرا کاظمی در سال ۱۹۴۸م در شیراز زاده شد. در دو سالگی پدرش را از دست داد. از سال ۱۹۶۹ تا سال ۱۹۷۲ در مدرسه عالی سینما و تلویزیون در تهران تحصیل کرد. وی در سال ۱۹۷۴ برای تحصیل در رشته ادبیات و سینما به دانشگاه پاریس رفت. در سال ۱۹۸۵ دکترای خود را در رشته هنر و ادبیات از دانشگاه پاریس دریافت میکند.[۳] در سال ۱۹۹۳ همراه پسرش، استفان هاشمی، به کبک کانادا مهاجرت کرد. وی با نشریاتی مانند رکتو، ورسو، گازت دو فم و گلوب اند میل؛ چاپ کانادا و نیز مؤسسه عکس انگلیسی کمراپرس همکاری داشتهاست. در سال ۲۰۰۳ زهرا کاظمی در جریان یک مسافرت به عنوان خبرنگار در ایران دستگیر و در هنگام بازجویی به قتل رسید.
دستگیری[ویرایش]
زندان اوین
پس از بازگشت از عراق در تاریخ ۲۷ خرداد ۱۳۸۲ همراه با گذرنامه ایرانی و معرفینامهای از سوی مؤسسه عکس انگلیسی کمرا پرس به اداره کل مطبوعات و رسانههای خارجی مراجعه میکند و درخواست تهیه عکس از زندگی روزانه مردم عادی در شهر تهران، دانشجویان و چند دانشگاه تهران و نیز کوی دانشگاه میکند. در تاریخ ۳۱/۳/۸۲ معرفینامهای از سوی اداره کل مذکور خطاب به نیروهای انتظامی صادر میشود. در این معرفینامه که رونوشت آن برای معاونت ذیربط در نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (ناجا) ارسال میشود از نیروهای انتظامی درخواست میشود تا همکاریهای لازم را طبق ضوابط و مقررات با نامبرده از تاریخ ۳۱/۳/۸۲ تا ۷/۴/۸۲ به عمل آورند. این معرفی نامه در تاریخ ۲/۴/۸۲ از سوی اداره کل مطبوعات و رسانههای خارجی به خانم کاظمی تحویل میشود. وی عصر همان روز برای تهیه عکس و گزارش از خانوادههای دانشجویان زندانی در برابر زندان اوین حضور مییابد و در ساعت ۱۷:۴۰ دقیقه از سوی دادستانی بازداشت میشود.[۴]
بازداشت به اتهام عکس برداری از مناطق ممنوعه[ویرایش]
در جریان ناآرامیها و اعتراضات دانشجویی در خرداد ماه ۱۳۸۲ که منجر به دستگیری بسیاری از دانشجویان و ناراضیان دیگر در تهران شد، خانوادههای آنان در ۲ تیر ۱۳۸۲ تجمع اعتراضآمیزی را در مقابل زندان اوین تشکیل دادند. در این روز برای تهیه گزارش و تصویر، در این تجمع حاضر شده و اقدام به عکسبرداری از تجمع در اطراف زندان کرد و مقابل زندان بازداشت شد.
به ادعای دادستان عمومی و انقلاب تهران، متهم به عکسبرداری از اماکن و مناطق ممنوعه و ارسال آن برای سرویسهای اطلاعاتی بیگانه بودهه است[۵] و معاونت اطلاعات نیروی انتظامی نیز قبل از تحویل پرونده متهم به وزارت اطلاعات، تصریح میکند که متهم دارای جرایم امنیتی بوده است.[]
مرگ[ویرایش]
او در حالی که مدت ۱۸ روز در بازداشت به سر میبرد، در ۲۰ تیر به دلایلی که مورد دعاوی زیادی بوده است، فوت میکند. مقامات دادستانی دلیل مرگ را غش و برخورد سر زهرا کاظمی با زمین و نهایتاً ضربه مغزی ذکر کردند. وزیر اطلاعات وقت در مصاحبهای اعلام کرد که اگر کاظمی به موقع به بیمارستان منتقل میشد نجات پیدا میکرد.
مرگ زهرا کاظمی با تأیید مقامات دادستانی در ۲۵ تیر اعلام میشود. در پی این اتفاق دولت کانادا با دلیل این که دارای تابعیت کانادایی بوده است، دولت و مقامات قضایی ایران را تحت فشار قرار میدهد تا گزارش و تحقیقی جامع از این حادثه فراهم کنند.
علت مرگ[ویرایش]
همچنین ببینید: نقض حقوق روزنامهنگاران و خبرنگاران در جمهوری اسلامی ایران
گرچه مرتضوی بر تصادفی بودن مرگ وی بر اثر ضربه و خونریزی مغزی ناشی از «برخورد جسم سخت به سر یا برخورد سر به جسم سخت» پافشاری نمود شهرام اعظم، پزشک سابق و کارمند وزارت دفاع ایران که در سال ۲۰۰۴ ایران را ترک و از کانادا درخواست پناهندگی نمود، پس از معاینه بدن زهرا کاظمی، اعلام نمود که علایم ضرب و شتم شدید، شکنجه و تجاوز جنسی شامل: شکستگی جمجمه و بینی، لهشدگی انگشتان پا، شکستگی انگشتهای میانی و کوچک دست راست و انگشت میانی دست چپ، کنده شدن ناخنهای انگشتهای شست و اشاره دست، صدمات در ناحیه ریه و دنده، کبودی شدید ناحیه شکم، اندام تناسلی و پاها که حاکی از تجاوزات وحشیانه جنسی و شلاق خوردن در زمانهای مکرر میباشد، نشان میدهد که او هنگام تحمل حبس به قتل رسیده است. وزیر امور خارجه کانادا با تأیید گزارش دکتر اعظم در کنفرانس مطبوعاتی تورنتو عنوان نمود که مسئولان کشور کانادا برای روشن شدن کامل جزئیات پرونده قتل زهرا کاظمی تلاش خواهند کرد.[۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴] محمدحسین خوشوقت معاوت مطبوعات داخلی وزارت ارشاد وقت دربارۀ علت مرگ کاظمی میگوید: «اگر در فرانسه هم كالبدشكافی می شد پزشكان فرانسوی به چیزی بیش از آن چه پزشكی قانونی در ایران رسید نمیرسیدند. پزشكی قانونی به این جمع بندی رسید كه سر ایشان به جسم سخت خورده یا جسم سخت به سر ایشان خورده است. اما بحث ما این بود كه این كجا و به چه شكل و چرا اتفاق افتاده است. وقتی ایشان را در زندان اوین پیاده می كنند بازجوی قبلی از آن حوالی عبور می كرده و چشمش به ایشان می افتد؛ از دور می گوید باز كه این جا آمدی؟ خانم كاظمی از صدای آن مرد می فهمد كه آن جا نه سفارت كانادا، كه زندان اوین است. داد و فریاد و بی تابی می كند كه آن جا سیلی به ایشان زده می شود؛ حالا توسط همین فرد یا فرد دیگری به ایشان زده می شود و تعادلش از دست می رود و به زمین می افتد و سرش به جدول جویی كه كنارش ایستاده بوده برخورد می كند. بدین سبب، شكاف كوچكی در جمجمه ایشان ایجاد می شود. مقداری بیحال می شود اما به ظاهر بهبود می یابد. در آن زمان، عوارض و نشانه های ضربه مغزی اصلا مشاهده نمی شده اما از محل آن شكستگی مختصر و مویین، خون آرام آرام وارد محوطه مغز می شود و فشار داخل مغز را افزایش می دهد. چند روزی طول می كشد تا فشار داخل جمجمه به حدی برسد كه ایشان بی حال و به بیمارستان منتقل شود و در بیمارستان به كما برود. گزارش هایی كه در كمیته رییس جمهور داده می شد بیان می كرد كه ابتدا، هم در بهداری و هم در بیمارستان بقیه الله تصور بر این بوده است كه ایشان ناراحتی گوارشی دارد. اما وقتی ایشان به كما می رود متوجه می شوند مشكل مغزی بوده است. ایشان در بیمارستان حالت تهوع و بیحالی داشته است. وقتی به كما می رود اسكن مغزی می شود. آن جا متوجه می شوند مشكل مغزی است نه گوارشی. در سی تی اسكن می بینند یك ترك باریكی در جمجمه ایشان ایجاد شده است. آن طور كه به خاطر دارم، ایشان ۱۵ روز در كما بوده و سپس دار فانی را وداع گفته است.»[۱۵]
نقش اول قاضی سعید مرتضوی در پرونده ضربه مغزی شدن زهرا کاظمی /مرتضوی تهدید کرد پرونده جاسوسی درست می کند
یکی از مثالهای پرتکرار این روزها، یادآوری مشابهتهایی در گزارش مرگ مهسا امینی با زهرا کاظمی است. عکاسی که علت مرگش «برخورد جسم سخت با سر» عنوان شد.
مرگ بعد از عکاسی در حوالی اوین؛
نقش اول قاضی سعید مرتضوی در پرونده ضربه مغزی شدن زهرا کاظمی /مرتضوی تهدید کرد پرونده جاسوسی درست می کند
کدخبر: ۵۲۲۷۳۶ ۱۴۰۱/۰۶/۲۹ - ۰۶:۵۹
یکی از مثالهای پرتکرار این روزها، یادآوری مشابهتهایی در گزارش مرگ مهسا امینی با زهرا کاظمی است. عکاسی که علت مرگش «برخورد جسم سخت با سر» عنوان شد.
به گزارش اقتصادنیوز، روزنامه شرق نوشت: زمانی که فرماندهی انتظامی تهران علت جان باختن «مهسا امینی» را «عارضه قلبی» در حین «توجیه و آموزش» در مقر پلیس امنیت اخلاقی اعلام کرد و برخی رسانههای رسمی ادعاهایی نظیر بیماریهای زمینهای، تومور مغزی و صرع را مطرح کردند؛ واکنش کاربران فضای مجازی یادآوری جانباختگان سالیان پیش بود که مرگشان ابعاد ملی پیدا کرد اما آمران و عاملان مرگ آنها هرگز مجازات نشدند و کمیتههای حقیقتیابی که برای پیگیری تشکیل شدهبود، هرگز نتوانست افکار عمومی را قانع کنند.
یکی از مثالهای پرتکرار این روزها، یادآوری مشابهتهایی در گزارش مرگ مهسا امینی با زهرا کاظمی است. عکاسی که علت مرگش «برخورد جسم سخت با سر» عنوان شد.
عکاسی از حوالی اوین
زهرا (زیبا) کاظمی عکاس دو تابعیتی ایرانی-کانادایی، ۲۷ خرداد سال ۱۳۸۲ با گذرنامه ایرانی و معرفینامهای از سوی موسسه عکس انگلیسی «کمراپرس» به اداره کل مطبوعات و رسانههای خارجی مراجعه و برای عکسبرداری در تهران درخواست مجوز کرد. ۳۱ خرداد معرفینامهای از اداره کل مطبوعات خطاب به نیروی انتظامی صادر و درخواست همکاری با این عکاس مطرح شد. این معرفینامه در تاریخ دوم تیر به خانم کاظمی تحویل دادهشد که عصر همان روز این عکاس ایرانی-کانادایی برای تهیه گزارش از خانوادههای دانشجویان زندانی در برابر زندان اوین حضور پیدا و از آنها عکاسی کرد اما زمان زیادی نگذشته بود که بازداشت شد.
در حالت اغما
بازجویی از زهرا کاظمی از همان ساعات اولیه آغاز شد. در بخشی از این بازجویی که تا نیمه شب به طول انجامید، سعید مرتضوی، دادستان وقت تهران شخصا حضور داشتهاست. بعد از طی بازجویی اولیه برای او قرار بازداشت موقت صادر اما نزدیک به ۷۲ ساعت بعد زهرا کاظمی به بیمارستان بقیهالله الاعظم منتقل شد. بر اساس گزارش هیات ویژه بررسی این فاجعه، او از بیحالی و تهوع و سردرد شکایت داشته، دچار خونریزی بینی و در استفراغ او خون مشاهده شدهاست. او چند ساعت بعد از انتقال به بیمارستان به «اغمای کامل» فرورفته و ۱۳ روز بعد فوت میکند.
شکستگی جمجمه، بقایای بازداشت
بنا بر گزارش پزشکی قانونی علت فوت خانم کاظمی شکستگی جمجمه، خونریزی مغزی و عوارض آن در اثر اصابت جسم سخت به سر و یا برخورد سر به جسم سخت اعلام شد. همچنین در گزارش هیات ویژه بررسی این ماجرا آمدهبود که بر طبق گزارش سه گروه تخصصی مستقل شامل متخصصان جراحی مغز و اعصاب، گوش وحلق وبینی و نیز چهارتن از کارشناسان رسمی پزشکی قانونی، مرگ خانم کاظمی براثر ضربه به جمجمه و خونریزی حاصل از آن به وقوع پیوسته و این ضربه موجب ایجاد شکستگی خطی در جمجمه شده است.» همان زمان مادر او مدعی شد که در بخشّهایی از بدن او آثار خون مردگی و کبودی وجود داشته اما این موضوع در گزارش وزیر بهداشت وقت دیده نمیشد.
سکته مغزی یا ضربه مغزی
بنا بر اظهارات محمدحسین خوشوقت، مدیرکل وقت مطبوعات و رسانههای خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، قاضی مرتضوی از او خواست تا مساله «سکته مغزی» را در مصاحبه مکتوب خود با خبرگزاری جمهوری اسلامی و در توضیح این ماجرا بگنجاند. دادستان تهران حتی به خوشوقت اجازه نمیدهد تا زمان انتشار متن مصاحبه مورد تایید او از اتاقش خارج شود. در حالی که حتی بنا بر گزارش بیمارستان بقیة الله الاعظم هم به سر خانم کاظمی حداکثر ۳۶ ساعت پیش از ورود به بیمارستان ضربه وارد شده بود.
اختلاف دادستانی و وزارت اطلاعات
علی یونسی، وزیر اطلاعات وقت سال ۱۳۹۶ در گفتوگویی با روزنامه ایران گفت سعید مرتضوی اصرار داشت که کاظمی جاسوس است اما کارشناسان ضدجاسوسی این وزارتخانه این گمانه را رد کردند، اختلافی که باعث انتقال پرونده کاظمی به اطلاعات نیروی انتظامی شد. به گفته یونسی، زهرا کاظمی در فرآیند بازرسی، تحویل اشیا و انتقال به بازداشتگاه و نه در بازجویی بهدلیل مقاومت برای تحویل اشیای همراه خود، مورد ضرب و شتم قرار میگیرد و سر او به جدول خیابان اصابت میکند و منجر به خونریزی مغزی او میشود. اما چنانچه به موقع به بیمارستان منتقل میشد، حتما نجات پیدا میکرد.
اصرار مرتضوی بر پروندهسازی
محسن آرمین، نایب رییس مجلس ششم که گزارش این مجلس را در صحن قرائت کرد نیز سال ۱۳۹۷ در گفتوگو با «ایرنا» شرح داد که گرچه هیچ کس از محتوای ۴ ساعت بازجویی اولیه در شب دستگیری که تا نیمه شب به طول میانجامد، خبر ندارد اما زهرا کاظمی پس از تحویل به نیروی انتظامی موضوع ضرب و شتم را مکتوب هم میکند. بعد از آن با اصرار مرتضوی، وزارت اطلاعات متهم را تحویل میگیرد اما به دلیل سردرد و تهوع در ابتدا به بهداری زندان و در نهایت به بیمارستان منتقل میشود. چند روز بعد خانواده در مراجعه به بیمارستان مطلع میشوند که زهرا دچار مرگ مغزی شدهاست.
روایت وزارت اطلاعات: جنایت بود
در این رابطه به دستور رییسجمهوری وقت کمیتهای دولتی برای بررسی موضوع شکل میگیرد. خروجی گزارش این کمیته عمدی بودن مرگ و وجود ضربه به سر را تایید میکند. عبدالله رمضانزاده، سخنگوی دولت در آن زمان در تشریح این ماجرا به «شبکه شرق» گفت که وزیر اطلاعات وقت از این ماجرا با عنوان «جنایت» یاد میکرد. اما حتی رمضانزاده پس از ارائه گزارش به افکار عمومی در مقام سخنگوی دولت از سوی قاضی مرتضوی تهدید به تشکیل پرونده به اتهام جاسوسی میشود. به اعتقاد او با وجود تشکیل کمیتههایی در دولت و مجلس افکار عمومی چون حاکمیت را یک پارچه میبیند، قانع نشد چرا که بانیان اصلی اتفاق مجازات نشدند.
بچه ها کسی جواب رو میدونه ؟