محاربه در قانون مجازات
مهدی
بچه ها کسی جواب رو میدونه ؟
محاربه در قانون مجازات را از این سایت دریافت کنید.
محاربه
محاربه
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محاربه، جرمی است در فقه و حقوق اسلامی به‌معنای سلاح کشیدن به روی مردم، به قصد ترساندن آنان. از دیدگاه قرآن کسی که با دزدی بر سر گردنه‌‌های بیرون از شهر یا داخل شهر با تهدید اسلحه، مردم را بترساند و به جان و مال آنها تجاوز کند، مانند این است که با خدا و رسول خدا به جنگ برخاسته است.[۱] مجازات محاربه جزء حدود است و در قرآن، در آیه ۳۳ سوره مائده، بیان شده‌است. طبق این آیه، مجازات محاربه یکی از چهار مجازات اعدام، به صلیب کشیدن، قطع دست و پای مخالف یا تبعید است.[۲] به انجام دهنده این جرم، محارب یا مفسد فی‌الارض می‌گویند. محاربه و افساد فی الارض هرچند شباهت دارند ولی متفاوت هستند، هر محاربی، مفسد فی الارض تلقی می‌شود ولی هر مفسد فی الارضی، محارب نیست، مگر اینکه عمل او مسلحانه باشد.[۳] محاربه در لغت به معنای «جنگیدن»[۴] و افساد فی‌الارض به‌معنای «تباه‌کاری در زمین» است. محاربه در آیه ۳۳ سوره مائده این چنین آمده‌است: «همانا کیفر کسانی که به محاربه با خدا و رسولش برمی‌خیزند و برای فساد بر زمین می‌کوشند، قتل یا به دار آویختن یا بریدن دست‌ها و پاهای‌شان به‌طور معکوس یا تبعید آنهاست. این مایهٔ خواری و رسوائی آنان در این جهان است و در آخرت نیز عذاب بزرگی خواهند داشت.» این آیه از مهمترین آیات مربوط به احکام کیفری در قرآن است که مباحث مفصلی در کتب فقهی و تفسیر را دامن زده و در مورد مفهوم و مصادیق آن نظرات مختلفی ابراز شده‌است.[۵]تاریخچه[ویرایش]
در شأن نزول آیه ۳۳ سوره مائده، چنین نقل کرده اند که جمعى از مشرکان خدمت پیامبر اسلام آمده و مسلمان شدند، اما آب و هواى مدینه به آنها نساخت، رنگ آنها زرد و بدنشان بیمار شد. چنین نقل کرده اند که پیامبر اسلام براى بهبودى آنها دستور داد به خارج «مدینه» در نقطه خوش آب و هوائى از صحرا که شتران زکات را در آنجا به چَرا مى بردند، بروند و ضمن استفاده از آب و هواى آنجا از شیر تازه شتران به حدّ کافى استفاده کنند، آنها چنین کردند و بهبودى یافتند، اما به جاى تشکر از پیامبر چوپان هاى مسلمان را دست و پا بریده، چشمان آنها را از بین بردند، سپس دست به کشتار آنها زدند، شتران زکات را غارت کرده و از اسلام بیرون رفتند. پیامبر اسلام دستور داد آنها را دستگیر کنند و همان کارى که آنها با چوپان ها انجام داده بودند، به عنوان مجازات برای آنها انجام دهند، یعنى چشم آنها را کور کردند، دست و پاى آنها را بریدند و کشتند تا دیگران عبرت بگیرند و مرتکب این اعمال ضد انسانى نشوند. آیه ۳۳ سوره مائده درباره این گونه اشخاص نازل گردید و قانون اسلام را در مورد آنها شرح داد.[۶][۷][۸][۹]بر طبق تفاسیر قرآن نیز، این آیه در مورد «قطاع الطریق» دزدان مسلح سرگردنه بود که به راهزنی کاروان‌ها می‌پرداختند و با اقدامات مسلحانه جامعه را ناامن می‌کردند. چنانچه ملاحظه شد، این آیه که در مورد راهزنان مسلح بود، بعدها مورد استناد خلفای اسلامی قرار گرفت تا با استناد به آن، مجازات محاربه را به مخالفین خویش نیز گسترش دهند.[۳]
در جمهوری اسلامی ایران[ویرایش]
این عنوان مجرمانه توسط صادق خلخالی حاکم شرع دادگاه انقلاب برای بسیاری از مقامات رژیم پهلوی را در کنار خود محمدرضا شاه و اکثر اعضای خانواده‌اش استفاده شد تا او بتواند حکم اعدام غیابی صادر کرده یا کسانی را که دستگیر شده بودند اعدام کند. از جمله افرادی که در این دوره تحت این عنوان اعدام شدند می‌توان به نادر جهانبانی، فرخ‌رو پارسا، نعمت‌الله نصیری و شهریار شفیق اشاره کرد. محاربه و افسادفی‌الارض در قانون حدود و تعزیرات (مصوب ۱۳۶۱) وارد نظام حقوقی ایران شد و در قانون مجازات اسلامی (مصوب ۱۳۷۰) که جایگزین آن شد، نیز یکی از عناوین مجرمانه است.
بنا بر ماده ۲۸۲ قانون مجازات اسلامی مجرمی که محارب بودن او احراز شده باشد مجازاتش از چهار مجازات اعدام، صلب، قطع دست راست و پای چپ و تبعید است.
به دلیل شدت مجازاتی که برای محاربه و افساد فی‌الارض در قانون پیش‌بینی شده‌است و همچنین سابقهٔ استفاده از آن، این عنوان در مواقعی برای تهدید منتقدان جمهوری اسلامی نیز استفاده شده‌است.[۱۰]
در ۲۳ خرداد ۱۳۸۶ مجلس شورای اسلامی قانونی را تصویب کرد که به موجب آن این اصطلاح قضایی برای جرمِ بدون اسلحهٔ تکثیر و توزیع محتوای هرزه‌نگاری نیز بکار خواهد رفت.[۱۱][۱۲]
اعدام معترضان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱[ویرایش]
جمهوری اسلامی با توسل به اتهام «محاربه» اقدام به اعدام معترضان بازداشت شده در پی اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ کرد. یکی از این معترضان محسن شکاری جوان ۲۳ ساله‌ای بود که از سوی قوه قضاییه فقط به بستن یک خیابان و مجروح کردن یک بسیجی متهم شده بود و با توسل به اتهام محاربه اعدام شد. [۱۳]
واکنش ها[ویرایش]
مرتضی مقتدایی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم روز یکشنبه گفت: «اگر محارب کسی را بکشد، بله حکم اعدام دارد اما اگر فقط تهدید کند و بترساند، اگرچه حکم محارب هم داشته باشد، حکم اعدام ندارد؛ یعنی محاربی است که اعدام ندارد.»[۱۳]
محمدعلی ایازی، عضو مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم، نیز در همین روز گفت: «اینگونه نیست که اگر کسی حق اعتراض به وضعیت موجود دارد، ماموران مانع از اعتراض او شوند و وقتی او می‌خواهد از حق خود دفاع کند، اسمش را محاربه بگذاریم.»[۱۳]
مولوی عبدالحمید، رهبر مذهبی پرنفوذ سنی‌های ایران، اعدام محسن شکاری به دست حکومت را مغایر با شرع اسلام دانست و گفت «کسی که قتل نکرده و فقط راهی را بسته و چاقویی زده، از نظر قرآنی و شرعی قتل او صحیح نیست».[۱۳]
سید علی‌محمد دستغیب در خصوص مجازات محاربه گفت:«حکم محارب این است که اگر کسی را کشته، کشته می‌شود و اگر تنها سلاح کشیده و مردم را ترسانده، تبعید می‌شود و اگر کسی را مجروح کرده، به همان مقدار جراحت قصاص شده و تبعید می‌شود.»[۱۴]
در قوانین جمهوری اسلامی ایران[ویرایش]
یکی از مهمترین جرایم علیه امنیت ملی در حقوق جمهوری اسلامی ایران محاربه‌است که در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ از ماده ۱۸۳ تا ۱۹۶ مورد اشاره قرار گرفته‌است.[۱۵]
اسلحه کشیدن برای ترسانیدن مردم[۱۵]ماده ۱۸۳: هر کس که برای ایجاد رعب و هراس و سلب آزادی و امنیت مردم دست به اسلحه ببرد محارب فی الارض و مفسد فی‌الارض می‌باشد. براساس تبصره ۳ ماده فوق، میان سلاح سرد و سلاح گرم فرقی نیست.
برهم زدن امنیت از طریق سرقت مسلحانه و قطع‌الطریق[۱۵]ماده ۱۸۶: هر گروه یا جمعیت متشکل که در برابر حکومت اسلامی قیام مسلحانه کند مادام که مرکزیت آن باقی است تمام اعضاء و هواداران آن، که موضع آن گروه یا جمعیت یا سازمان را می‌دانند و به نحوی در پیشبرد اهداف آن فعالیت و تلاش مؤثر دارند محارب‌اند اگرچه در شاخه نظامی شرکت نداشته باشند.
محاربه چیست و حکم محاربه در قانون مجازات چگونه است
محاربه به معنی از بین بردن امنیت عمومی به وسیله سلاح سرد یا گرم است، برای اینکه بیشتر بدانید محاربه چیست و محارب کیست و حکم محاربه در قانون چیست این مقاله را بخوانید.
تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۲۸
تاریخ ویرایش : ۱۴۰۱/۰۷/۲۶
مشاوره حقوقی تلفنی
محاربه چیست و حکم محاربه در قانون مجازات چگونه است
پیشگفتار
برای اینکه بدانید محاربه چیست و مجازات محارب در قانون مجازات به چه صورت است، تا پایان مقاله همراه ما باشید. یکی از جرائمی که در شرع و قانون تحت عنوان جرم علیه امنیت و آسایش عمومی نام برده می شود جرم محاربه است. به موجب ماده 279 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 جرم محاربه عبارت است از استفاده از اسلحه با قصد کشتن، سرقت مال، وارد شدن به حریم ناموس و یا ترساندن مردم به طوری که امنیت جامعه را از بین ببرد و محارب کسی است که این اعمال را انجام دهد. جرم محاربه زمانی محقق خواهد شد که این اعمال جنبه عمومی داشته باشد و شخص توانایی سلب امنیت را دارا باشد. اگر کسی با نیت شخصی یک یا چند نفر را هدف قرار دهد و با آنها درگیری شخصی داشته باشد و این اعمال را فقط نسبت به آنها انجام دهد و عمل او عمومیت نداشته باشد این عمل به موجب قانون، محاربه نخواهد بود. همینطور اگر کسی به صورت عمومی دیگران را هدف قرار دهد اما به دلیل ناتوانی که دارد موجب برهم زدن امنیت در جامعه نشود این شخص قانونا نمی تواند محارب باشد.
برای انتخاب وکیل کیفری متخصص و دریافت مشاوره حقوقی در این حوزه از طریق لینک های زیر اقدام نمایید:
1) شرایط تحقق جرم محاربه
2) بررسی سلاح در جرم محاربه
3) مجازات گناه محاربه
4) جرم محاربه مطلق است یا مقید
5) شرایط سقوط حد محاربه با توبه محارب
6) راه های اثبات جرم محاربه
7) تفاوت محاربه با بغی و افساد فی الارض
8) انتخاب وکیل محاربه از سامانه دادیاب
9) سوالات متداول در خصوص محاربه
شرایط تحقق جرم محاربه
برای تحقق جرم محاربه وجود شرایطی از جمله: همراه داشتن سلاح و استفاده از آن، داشتن قصد برای انجام اعمالی نظیر کشتن افراد، سرقت مال افراد، هتک حیثیت ناموس افراد و ترساندن آنها و برهم زدن امنیت عمومی جامعه لازم است. باید بدانیم که جرم محاربه باید عمومیت داشته باشد و شخصی که دست به اسلحه برده باید توانایی برهم زدن امنیت جامعه را نیز داشته باشد. اگر افرادی برای مقابله با اشخاص محارب از اسلحه استفاده کنند آنها محارب نخواهند بود. اگر افرادی در مسیر راهها از اسلحه استفاده کنند و امنیت جاده و مردم را از بین ببرند نیز تحت عنوان محارب دارای مجازات خواهند بود.
بررسی سلاح در جرم محاربه
یکی از شرایط تحقق جرم محاربه استفاده از سلاح است. در این قسمت مقاله می خواهیم ببینیم منظور قانونگذار از سلاح چه می باشد؟
سلاح اعم از سلاح سرد و گرم است و شامل مواردی مانند هفت تیر، مسلسل و هر سلاح اتوماتیک دیگر تحت عنوان سلاح گرم می باشد. و مواردی مانند چاقو، قمه، کارد تحت عنوان سلاح سرد قرار دارد و اگر کسی با در دست داشتن این ابزار موجب برهم زدن امنیت عمومی گردد قطعا تحت عنوان محارب دارای مجازات حد خواهد بود. اما ابزاری چون تازیانه، سنگ، عصا، اسپری فلفل و یا قفل فرمان که عرفا نمی توان عنوان سلاح را بر آنها بار کرد آیا اگر کسی از آنها استفاده نماید تحت عنوان محارب قابل مجازات است؟ به نظر می رسد در پاسخ به این سوال باید گفته شود که باتوجه به اینکه عرفا عنوان سلاح بر این موارد بار نمی شود در چنین شرایطی باید تحت عناوین مجرمانه دیگری این اشخاص مجازات شوند.
مجازات گناه محاربه
حکم محاربه در ماده 282 قانون مجازات اسلامی بیان شده است. محاربه یکی از جرائمی است که مجازات آن از نوع مجازات حدی است. یعنی نوع، میزان و کیفیت آن در شرع مقدس اسلام مشخص شده است و قانونگذار نیز بر همان مبنا به جرم انگاری آن پرداخته است.به موجب این ماده حد محاربه می تواند یکی از چهار مجازات اعدام، به صلیب کشیدن، قطع دست راست و پای چپ یا تبعید باشد. البته باید گفت که قاضی دادگاه در انتخاب این چهار مجازات مختار است و در کشور ما عموما به مجازات اعدام حکم داده می شود.
جرم محاربه مطلق است یا مقید
به موجب ماده 279 قانون مجازات اسلامی که بیان می دارد: «به نحوی که موجب ناامنی در محیط گردد»، به نظر می رسد جرم محاربه یک جرم مقید باشد و نیازمند برهم خوردن نظم و امنیت جامعه می باشد و صرف استفاده از سلاح این جرم را محقق نخواهد ساخت.
شرایط سقوط حد محاربه با توبه محارب
به موجب ماده 114 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 اگر محارب قبل از اثبات جرم توبه کند حد محاربه ساقط نخواهد شد، اما اگر جرم محاربه با اقرار محارب ثابت گردد و توبه محارب چه بعد از اثبات جرم و چه قبل از اثبات جرم باشد قاضی پرونده می تواند عفو او را از طریق رئیس قوه قضائیه از رهبر تقاضا نماید. در غیر شرایط مزبور اگر محارب قبل از دستگیر شدنش توبه کند حد محاربه ساقط خواهد شد اما اگر بعد از دستگیری توبه کند از موارد سقوط حد نخواهد بود.
راه های اثبات جرم محاربه
جرم محاربه با یک بار اقرار محاربی که عاقل و بالغ و قاصد و مختار است، قابل اثبات خواهد بود. علاوه بر اقرار، ادله دیگری که برای اثبات این جرم وجود دارد شهادت دو مرد خواهد بود. دلیل دیگری که موجب اثبات محاربه خواهد شد، علم قاضی است که باتوجه به گزارش ضابطان، اظهارات مطلعین، تحقیقات محلی، فیلم دوربین مداربسته و امارات و قرائن دیگر قابل اثبات خواهد بود.
بچه ها کسی جواب رو میدونه ؟